[Mê Khủng Long – Dinophile.vn] Giganotosaurus liệu có phải là ứng viên đáng gờm nhất từ trước đến giờ để thay thế T. rex trên vị trí “vua khủng long”?
>> Xem thêm: 5 LOÀI KHỦNG LONG CÓ CHI TRƯỚC “DỊ” HƠN T. REX
>> Xem thêm: 5 “SIÊU RÙA” CỦA THỜI ĐẠI KHỦNG LONG
 |
| Giganotosaurus carolinii. Tranh của Mark Witton. |
MÀN DEBUT ẤN TƯỢNG TRONG VŨ TRỤ JURASSIC
Năm 2015, bộ phim đầu tiên trong trilogy Jurassic World được công chiếu, giới thiệu đến công chúng một khái niệm mới, những con khủng long lai tạo, vốn không phải là những giống loài có thực được khoa học xác định mà là sản phẩm của công nghệ gen viễn tưởng, nơi người ta có thể cắt ghép gen giống như chơi trò cắt dán tranh vậy. Và thế là chúng ta có Indominus rex với kích thước khủng hơn T. rex, có trí khôn của khủng long raptor và biết ngụy trang như tắc kè hoa, thậm chí còn biết giết chóc để giải trí như hooman nữa. Phần phim tiếp theo Jurassic World Fallen Kingdom tiếp nối ý tưởng này, trình làng Indoraptor, cũng là raptor nhưng size to gấp 3, ranh ma hơn, quỷ quyệt hơn nhưng bị cái là thích chơi đùa với đèn laser như mấy con mồn lèo.
Ấn tượng ban đầu về những con khủng long lai tạo trên phim là hết sức tích cực, bởi chúng cool ngầu, mới lạ, đáng sợ và tươi mới. Nhưng theo thời gian, những người yêu khủng long thật sự nhận ra rằng, những con khủng long lai tạo này thiếu đi tính nguyên bản, thiếu đi sự kết nối với họ, vô đối nhưng đôi khi cũng hết sức vô lý. Họ tin rằng, những loài khủng long có thật trong lịch sử, những loài khủng long mà họ đã say mê tìm hiểu trên những trang sách về cổ sinh là những chất liệu quá dư thừa để các nhà làm phim có thể đưa lên màn ảnh mà không cần tạo ra những con khủng long lai tạo.
 |
| Những con khủng long lai tạo như Indominus rex tuy ấn tượng nhưng lại thiếu tính nguyên bản và càng ngày càng nhàm chán. |
Và như để đáp lại mong mỏi đó của các fan khủng long, trong phần phim cuối của trilogy Jurassic World, nhà làm phim đã mang đến cho chúng ta Giganotosaurus, gã khổng lồ ăn thịt phương Nam, “Nam Phương cự thú long”, gã phản diện hoàn toàn xứng tầm với T. rex trên màn ảnh rộng, được Tiến sĩ Alan Grant ca ngợi là “kẻ ăn thịt lớn nhất mà thế giới từng thấy”, dù câu nói này sẽ ra tranh cãi nhất định.
 |
| Giganotosaurus trong Jurassic World Dominion. |
Tuy không kéo nổi doanh thu của phần phim cuối cùng lên một kỷ lục mới của vũ trụ điện ảnh Jurassic vì phần kịch bản yếu kém, Giganotosaurus vẫn gây ấn tượng mạnh với người xem vì ngoại hình, kích thước, sức mạnh và cả khuôn mặt mang phong thái Joker như chính nhận xét của đạo diễn Colin Trevorrow. Nhiều fan khủng long đã chính thức trở thành fan của Giganotosaurus, và con khủng long này nổi lên như một ứng viên mới thách thức vị thế của T. rex.
KHÁM PHÁ CHẤN ĐỘNG
Thật ra thì đó không phải là lần đầu tiên cái tên Giganotosaurus khiến thế giới xôn xao mà ngay từ khi được tìm thấy, các nhà cổ sinh vật học đã coi đây là một phát hiện chấn động trong lịch sử nghiên cứu về khủng long. Như đã đề cập, vào năm 1993, một thợ máy yêu thích đào hóa thạch người Argentina, bác Ruben Carolini đã tìm thấy xương đùi của một con khủng long chân thú khổng lồ gần làng El Chocon, tỉnh Neuquen. Ngay lập tức, bác đã báo tin cho các chuyên gia của Đại học Quốc gia Comahue và họ nhanh chóng tìm đến nơi để tiến hành khai quật toàn bộ phần xương còn nằm trong lòng đất. Trước sự mừng rỡ của cả đoàn, họ đã khai quật được một bộ xương khủng long khá nguyên vẹn, được bảo quản đến gần 70%, trong đó có phần lớn cột sống, xương ức và xương chậu, xương đùi, xương chày trái và xương mác… Nhờ công phát hiện mà vào năm 1995, khi bản mô tả sơ bộ được hoàn thành, xác định đó là hóa thạch của một loài khủng long mới và đặt danh pháp cho nó, bác Ruben Carolini đã có vinh dự được gắn tên với con khủng long. Chúng ta có danh pháp hai phần là Giganotosaurus carolinii, có nghĩa là “Khủng long khổng lồ phương Nam của Carolini”.
 |
| Bác Ruben Carolini (1944-2023) là người khám phá ra hóa thạch Giganotosaurus. |
Khám phá này đã nhanh chóng làm sống lại cuộc tranh luận về loài khủng long theropod lớn nhất từng tồn tại trong lịch sử. Vốn dĩ ngôi vị này đã bị T. rex chiếm giữa trong vòng 90 năm kể từ khi nó được khám phá, bất chấp những loài khủng long theropod to lớn khác được phát hiện, nhưng với Giganotosaurus, vị trí của T. rex bị lung lay tương đối mạnh mẽ. Trong nghiên cứu mô tả đầu tiên của các nhà cổ sinh vật học Roldolfo Coria và Leonardo Salgado, họ tin rằng chí ít thì Giganotosaurus là loài khủng long ăn thịt lớn nhất từng được tìm thấy ở Nam bán cầu và hoàn toàn có khả năng lớn nhất thế giới. Việc ước tính chính xác kích thước của Giganotosaurus khá khó khăn do mẫu vật không hoàn chỉnh, nhưng họ lưu ý rằng xương đùi của mẫu định danh Giganotosaurus dài hơn của mẫu vật Sue the T. rex 5cm, đồng thời xương của nó cũng to và chắc chắn hơn của T. rex, dấu hiệu cho thấy con khủng long này có thể nặng hơn cả T. rex. Họ ước tính Giganotosaurus có thể đạt đến chiều dài 12,5m và cân nặng từ 6-8 tấn.
Những ước tính chưa dừng lại ở đó. Vào năm 1997, Rodolfo Coria lại đưa ra một trong những ước tính lớn nhất dành cho Giganotosaurus, cho rằng nó có thể dài đến 14,3m và nặng đến 10 tấn. Những ước tính khác cũng loanh quanh ở 12-13m, và những con số này đủ để khiến cho Giganotosaurus nếu không phải là con khủng long ăn thịt lớn nhất mọi thời đại thì cũng là một trong những con khủng long ăn thịt lớn nhất mọi thời đại. Để so sánh, mẫu vật T. rex lớn nhất hiện tại, Scotty, có chiều dài ước tính khoảng 13m và cân nặng khoảng 8,8 tấn. Trong khi đó, Spinosaurus, một con khủng long ăn thịt khổng lồ khác có những ước tính khủng khiếp hơn, với chiều dài có thể lên đến 15m nhưng sự thiếu hoàn chỉnh của các mẫu vật Spinosaurus cũng làm cho những ước tính này có độ chính xác không cao.
 |
| Bộ xương phục dựng của Giganotosaurus. |
Không chỉ có kích thước khổng lồ, Giganotosaurus còn được đánh giá cao ở những phương diện khác. Về mặt tốc độ, cũng giống như các theropod lớn khác, Giganotosaurus phần nào bị hạn chế bởi chính cơ thể khổng lồ của nó. Các nhà khoa học cho rằng Giganotosaurus không thể chạy nhanh được như những loài khủng long nhỏ hơn và có thân hình mảnh khảnh hơn, vì nguy cơ bị ngã hoặc do sự mất cân bằng giữa hai chân khi chạy. Tuy nhiên, nó vẫn có thể chạy nhanh hơn T. rex với giới hạn trên về tốc độ ước tính khoảng 50km/giờ, còn T. rex là khoảng 40km/giờ. Một khía cạnh mà Giganotosaurus có thể không so sánh được với T. rex là lực cắn, tuy nhiên tốc độ đóng mở hàm của nó có thể nhanh hơn nhờ cơ hàm dài hơn, trong khi T. rex gia tăng khối lượng của cơ hàm để có những cú cắn mạnh hơn. Nói cách khác, một bên thiên về tốc độ, một bên thiên về sức mạnh. Đó có thể là sự thích nghi với những con mồi riêng biệt nằm trong thực đơn cụ thể của mỗi loài khủng long ăn thịt.
THÀNH VIÊN TIÊU BIỂU CỦA HỌ DỊ LONG RĂNG CÁ MẬP
Tất nhiên, Giganotosaurus sống cách đây khoảng 99,6-97 triệu năm trước và chúng sẽ không có cơ hội so tài với T. rex giống như trên phim Jurassic World. Và tính trong môi trường của mình, Giganotosaurus dường như không có đối thủ nào xứng tầm và nó được các nhà khoa học xem như động vật săn mồi đầu bảng trong quần thể động vật được biết đến từ Hệ tầng Candeleros. Con mồi của nó có thể là những loài sauropod cổ dài sống cùng thời như Andesaurus, Limaysaurus… Thậm chí là những con theropod nhỏ hơn cũng cần phải dè chừng gã khổng lồ này, chẳng như khủng long mặt ngắn Ekrixinatosaurus. Ngoài ra còn có thể có những con mồi khác như khủng long chân chim mà cho đến nay vẫn chưa tìm ra hóa thạch xương, chỉ có hóa thạch dấu chân mà thôi.
Hiện nay, Giganotosaurus là một thành viên của họ Dị long răng cá mập, có họ hàng gần gũi với những chi khủng long như Carcharodontosaurus, Acrocanthosaurus. Với việc khám phá thêm nhiều dị long răng cá mập mới như Mapusaurus, Tyrannotitan hay Meraxes, các nhà cổ sinh vật học tiếp tục nhóm các chi này lại thành một nhóm nhỏ mới ở cấp độ tông (tribe), gọi là Giganotosaurini. Chúng là những chi dị long răng cá mập được phát hiện tại Argentina, có quan hệ gần gũi với Giganotosaurus.
Những chi dị long răng cá mập có lẽ đã có một giai đoạn khoảng vào đầu Kỷ Phấn Trắng phân bố rộng rãi và chiếm ưu thế ở nhiều nơi trên thế giới, với sự hiện diện của Carcharodontosaurus ở Bắc Phi, Acrocanthosaurus ở Bắc Mỹ và Giganotosaurus ở Nam Mỹ. Tuy nhiên, vào cuối Kỷ Phấn Trắng, sự chia tách dần dần của các lục địa và mở ra các đại dương mới đã khiến cho dòng họ của Giganotosaurus ở Nam Mỹ bị tách biệt với các họ hàng của mình ở châu Phi. Chúng đã dần tiến hóa để đạt đến kích thước siêu to, siêu khổng lồ và thống trị hệ sinh thái của khu vực.
 |
| Một cuộc đối đầu với T. rex là bất khả thi, chỉ có trong tưởng tượng. |
SẼ THẾ NÀO NẾU ĐỐI ĐẦU VỚI T. REX
Và đương nhiên, một câu hỏi mà nhiều người thắc mắc chắc chắn sẽ là trong một cuộc đối tay đôi, T. rex hay Giganotosaurus sẽ giành chiến thắng. Dù rất khó để có câu trả lời tuyệt đối chính xác, nhưng các nhà khoa học vẫn có một vài so sánh đủ để bạn cảm thấy phấn khích. Một cuộc đấu giữa T. rex và Giganotosaurus sẽ đơn thuần là cuộc đấu của những cú cắn và khả năng di chuyển. Tay và chân sẽ bị loại bỏ khỏi cuộc chơi, bởi tay của chúng đều quá nhỏ để gây ra sát thương đủ năng cho đối phương, còn chân thì lại quá nặng cho những cú đá. Về những cú cắn, T. rex thích hợp cho những pha ra đòn với số lượng ít nhưng chất lượng, thế nên rất nguy hiểm cho Giganotosaurus nếu để T. rex cắn được vào chỗ hiểm. Ngược lại, Giganotosaurus có hộp sọ dài và hẹp hơn, răng mảnh nhưng sắc hơn, thích hợp để cắt và xé thịt. Mục tiêu quan trọng nhất của Giganotosaurus sẽ là làm sao cắn trúng T. rex càng nhiều lần càng tốt, bởi như thế nó sẽ càng tạo ra nhiều thương tổn cho đối phương.
Điều đó sẽ phụ thuộc nhiều vào khả năng di chuyển của cả hai. Giganotosaurus, như đã nói có thể nhanh nhẹn hơn T. rex một chút về tốc độ tổng thể, nhưng đại diện Bắc Mỹ lại có khả năng di chuyển linh hoạt và khéo léo hơn, có thể xoay và vặn cơ thể tốt gấp 2 lần những con khủng long theropod cùng khối lượng nhờ có xương hông và cơ hông lớn.
***
Vậy rốt cuộc chiến thắng sẽ thuộc về ai? Thật đáng tiếc là chúng ta sẽ phải chờ khả năng hồi sinh khủng long trở thành hiện thực, hoặc kết quả sẽ tùy thuộc vào trí tưởng tượng của riêng mỗi người. Nhưng Giganotosaurus vẫn sẽ là một kẻ thách thức đáng gờm của T. rex trong lòng các fan khủng long.